Khi thiết lập ổ đĩa mới trong hệ điều hành Windows 8 hoặc Windows 8.1, bạn sẽ được hỏi muốn dùng chuẩn MBR hay GPT. GPT là chuẩn mới và sẽ dần thay thế MBR.
GPT tuy có nhiều lợi thế hơn nhưng MBR vẫn tương thích cao hơn và cần thiết trong nhiều trường hợp. Khôngphải chỉ một mình Windows, mà Mac OS, Linux và những hệ điều hành khác cũng có thể dùng GPT.
GPT và MBR làm những gì?
Bạn sẽ phải phân vùng ổ đĩa trước khi có thể sử dụng. MBR (Master Boot Record) và GPT(GUID Partition Table) là hai phương thức khác nhau để lưu trữ thông tin phân vùng trên ổ đĩa. Thông tin này bao gồm những phân vùng bắt đầu từ đâu, do đó để hệ điều hành biết những Sector nào thuộc về phân vùng nào và phân vùng nào được dùng để khởi động. Điều đó chính là nguyên nhân tại sao bạn phải chọn MBR hoặc GPT để tạo phân vùng trên ổ đĩa.
Hạn chế của MBR
MBR được viết tắt từ Master Boot Record. Nó lần đầu tiên được giới thiệu trong IBM PC DOS 2.0 vào năm 1983.
Nó được gọi là Master Boot Record bởi vì MBR là Sector khởi động đặc biệt tại vị trí bắt đầu của ổ đĩa. Sector này bao gồm Boot Loader cho hệ điều hành được cài đặt và thông tin về những phân vùng Logic của ổ đĩa.
Boot Loader là một đoạn mã nhỏ để tải Boot Loader lớn hơn từ phân vùng khác trên ổ đĩa. Nếu bạn đã cài đặt Windows, những bit ban đầu của Boot Loader Windows nằm tại đây – đó là nguyênnhân tại sao bạn có thể chữa MBR của mình nếu như Windows không khởi động được.
Nếu bạn đã cài đặt Linux, Boot Loader GRUB thường được tìm thấy trong MBR.
MBR làm việc với những ổ đĩa có kích thước lên tới 2TB, nhưng nó không thể điều khiển được ổ đĩa có dung lượng lưu trữ lớn hơn 2TB .
MBR chỉ hỗ trợ tới 4 phân vùng ưu tiên, nếu muốn có nhiều hơn, bạn phải tạo một trong những phân vùng gốc là “phân vùng mở rộng” – Extended Partition – và tạo những phân vùng logic bên trong.
MBR đã trở thành chuẩn công nghiệp cho mọi người sử dụng để phân vùng và khởi động từ các ổ đĩa.
Ưu điểm của GPT
GPT được viết tắt GUID Partition Table. Nó là chuẩn mới dần thay thế cho MBR. Nó liênkết với UEFI – UEFI đang thay thế cho BIOS cũ kĩ trên nhiều motherboard mới. GPT thay thế cho hệ thống phân vùng MBR cũ bằng thứ gì đó hiện đại hơn.
Nó được gọi là GUID Partition Table bởi vì mọi phân vùng trên ổ đĩa của bạn có “nhận diện đơn nhất trên tổng thể” GUID (globally unique identifier).
Hệ thống này không có những hạn chế như của MBR. Những ổ đĩa có thể có dung lượng càng lớn và sẽ phụ thuộc vào hệ điều hành và hệ thống dữ liệu của nó. GPT cho phép gần như không giới hạn số lượng phân vùng và chỉ phụ thuộc vào hệ điều hành. Windows cho phép tới 128 phân vùng trên ổ đĩa GPT và bạn không cần tạo những phân vùng mở rộng.
Trên ổ đĩa MBR, dữ liệu phân vùng và dữ liệu khởi động được đặt ở một vị trí. Nếu dữ liệu này bị ghi đè hoặc bị hỏng thì bạn sẽ gặp rắc rối lớn. Nhưng với những ổ đĩa GPT sẽ lưu trữ nhiều bản sao dữ liệu này qua nhiều nơi do đó có thể khôi phục lại nếu như gặp lỗi.
GPT cũng lưu trữ những giá trị CRC (cyclic redundancy check) để kiểm tra xem những dữ liệu của nó có còn nguyên vẹn, nếu dữ liệu bị hỏng, GPT có thể đưa ra cảnh báo vấn đề này và cố gắng khôi phục dữ liệu bị hỏng từ vị trí khác trên đĩa. MBR không có cách nào để biết xem dữ liệu của nó có trục trặc hay không.
Tính tương thích
Các ổ GPT có tính năng “Protective MBR”. Đó là một kiểu ổ đĩa để MBR biết ổ GPT có một phân vùng duy nhất. Nếu bạn thử quản lý ổ đĩa GPT bằng công cụ cũ mà chỉ có thể đọc được MBR, nó sẽ chỉ thấy được một phân vùng duy nhất trên toàn bộ ổ. Phần MBR đảm bảo các công cụ cũ không nhầm lẫn ổ GPT với một ổ chưa được phân vùng và ghi đề dữ liệu GPT với MBR mới. Nói cách khác, “Protective MBR”bảo vệ dữ liệu GPT để tránh việc bị ghi đè.
Windows chỉ có thể khởi động từ ổ GPT trên máy tính dùng hệ thống UEFI và đang chạy hệđiều hành Windows 8.1 / 8 / 7 / Vista và phiên bản Server tương ứng.
Tất cảnhững phiên bản Windows 8.1 / 8 / 7 và Vista có thể Đọc được những ổ GPT và dùng chúng cho dữ liệu nhưng chỉ không thể khởi động từ đó. Mọi phiên bản Windows 10, 8.1, 8, 7, và Vista có thể đọc ổ GPT và sử dụng để lưu trữ – chúng chỉ không thể được boot lên nếu không có UEFI.
Những hệ điều hành hiện đại khác cũng có thể dùng GPT. Linux tích hợp hỗ trợ GPT. Những hệ thống máy Mac dùng nền tảng Intel không dùng Apple APT (Apple Partition Table) mà thay vào đó dùng GPT.
