Contents
1. Về khái niệm, bản chất
1.1. Bệnh tâm thần là gì?
Bệnh tâm thần là một bệnh lý do sự hoạt động của não bộ bị rối loạn bởi nhiều nguyên nhân khác nhau như: nhiễm khuẩn, nhiễm độc, sang chấn tâm thần, bệnh cơ thể… làm rối loạn chức năng phản ánh thực tại.
Các quá trình tri giác, cảm giác, ý thức, tư duy,… bị sai lệch vì vậy bệnh nhân tâm thần thường có những ý nghĩa, cảm xúc, hành vi, tác phong không giống như người bình thường, không phù hợp với thực tại và môi trường xung quanh.
Nhiều người ngộ nhận bệnh tâm thần phải là những người mất hết ý thức, hành động điên khùng, nhưng thực chất bệnh có thể bắt đầu từ những biểu hiện rất đơn giản và thường gặp.
1.2. Bệnh thần kinh là gì?
Bệnh thần kinh, hay thường gọi là đau thần kinh hoặc tổn thương thần kinh, là tình trạng hệ thống thần kinh bị tổn thương. Bệnh có thể ảnh hưởng đến các bộ phận của cơ thể (bệnh thần kinh ngoại biên, bệnh thần kinh hướng tâm, dây thần kinh trụ) hoặc toàn thân.
Bệnh thần kinh có thể do bệnh khác (như tiểu đường) gây ra hoặc do dây thần kinh đang bị chèn ép (hội chứng chèn ép khoang), dẫn đến đau cấp tính hoặc đau mạn tính.
2. Về Nguyên nhân gây bệnh và triệu chứng
Bệnh tâm thần và bệnh thần kinh là 2 bệnh lý khác nhau:
2.1. Bệnh Thần kinh
Bệnh thần kinh có nhiều nguyên nhân khác nhau gây tổn thương tổ chức thần kinh, chủ yếu làm rối loạn chức năng tiếp thu và thực hiện của con người (tê liệt, điếc, mù,…).
Phần lớn bệnh nhân vẫn ý thức được bệnh của mình. Nhưng bệnh nhân tâm thần không nhận thấy mình bị bệnh, từ chối điều trị tại chuyên khoa tâm thần.
Bệnh nhân thần kinh có tổn thương ở tổ chức não, ít nhiều có rối loạn tâm thần kèm theo (rối loạn trí nhớ, trí tuệ, ý thức).
2.2. Bệnh tâm thần
– Nguyên nhân thực thể
- Nhiễm khuẩn thần kinh.
- Chấn thương sọ não.
- Bệnh cơ thể làm ảnh hưởng đến hoạt động của não.
- Các tổn thương thực thể khác ở não (bệnh mạch máu não, u não, teo não,…)
- Nhiễm độc thần kinh.
– Nguyên nhân cấu tạo thể chất bất thường và phát triển tâm thần bệnh lý: Có thể gây ra những trạng thái nhân cách bệnh và làm chậm phát triển tâm thần.
– Nguyên nhân tâm lý: Các sang chấn tâm thần và hoàn cảnh xung đột trong gia đình cũng như ngoài xã hội có thể làm loạn thần phản ứng và các bệnh tâm căn.
– Nguyên nhân chưa rõ ràng (sự kết hợp phức tạp nhiều yếu tố khác nhau) như: Di truyền, biến đổi chuyển hoá, miễn dịch, cấu tạo thể chất… có thể dẫn đến những bệnh tâm thần nội sinh như tâm thần phân liệt, loạn thần hưng trầm cảm.
Bệnh tâm thần (bệnh tâm thần nội sinh) chưa phát hiện được tổn thương đặc hiệu về mặt hình thái của hệ thần kinh mà chỉ phát hiện được những biến đổi tinh vi về mặt sinh hoá, miễn dịch, di truyền,… Hầu hết người bệnh tâm thần có thể ăn khoẻ, chơi khoẻ, đi đứng bình thường nhưng có ý nghĩa, cảm xúc, hành vi không phù hợp, kỳ dị, khó hiểu.
Người bệnh tâm thần (bệnh tâm thần nội sinh) mặc dù chưa phát hiện được tổn thương thực thể ở não nhưng có thể có những rối loạn thần kinh kèm theo (rối loạn trương lực cơ, phản xạ, thần kinh thực vật…).
