Khiêm tốn chính nó đã tự nâng cao giá trị cá nhân của con người trong xã hội, đức tính khiêm tốn còn tượng trưng cho những con người đứng đắn, luôn luôn biết sống theo thời và biết nhìn xa. Con người có tính khiêm tốn bao giờ cũng là những con người thường hay thành công trong lĩnh vực giao tiếp với mọi người. Nhà học giả La Bruyere cũng đã khẳng định: “Sự khiêm tốn có giá trị như cái bóng loáng của bức tranh, nó nổi bật lên và hùng dũng”.
Sự khác nhau giữa khiêm tốn và tự ti là gì?
Khiêm tốn là một khái niệm có ý nghĩa tích cực, biểu hiện cốt cách của một người luôn muốn học hỏi được nhiều điều hay, nghiêm túc tu dưỡng phẩm chất thanh cao để vẹn toàn đức hạnh.
Còn tự ti là hiện diện của xu hướng tiêu cực, là cảm giác mất niềm tin vào chính mình, hoang mang trên con đường xác minh bản ngã và năng lực, ở một mức độ cao hơn, nó biến thành một “căn bệnh”, cũng nan giải và nguy hiểm không kém gì các biến chứng chết chóc.
Bản chất của khiêm tốn và tự ti
Khiêm tốn
Trong dòng đời ngày càng phức tạp và hiện đại, khiêm tốn như một cánh hoa đẹp bị đời nhấn chìm bập bềnh trong rộng khắp những tự cao, tự đại, khi con người ngày càng tìm mọi cách để nâng cao giá trị bản ngã của mình.
Hiểu một cách đơn giản, khiêm tốn chính là nguồn sức mạnh nội tại, phát xuất tự nhiên từ một người có trí tuệ “biết mình, biết người”, đứng trước thành công của bản thân không tung hê hào nhoáng, đứng trước hạnh phúc của người khác luôn chúc tụng, sẻ chia.
Khiêm tốn hiện diện lên như một chặng đường dài cần nỗ lực, phấn đấu và không ngủ quên trên đỉnh vinh quang của con người. Giữa những bản ngã thèm khát sự tự đại, khiêm tốn bình lặng và đáng trân trọng.
Người khiêm tốn là người biết vị trí của mình ở đâu, cảm nhận tuyệt đối về năng lực của bản ngã, biết được ưu, khuyết điểm và những nỗ lực cần đạt tới trong tương lai. Trong hệ quy chiếu tương quan của người khiêm tốn, không có khái niệm tự cao, càng không có khái niệm tự ti. Khiêm tốn dung hòa hoàn hảo giữa một mảng nhận thức được giá trị bản thân, một mảng cần học hỏi để hoàn thiện.
Giá trị của người khiêm tốn không thể hiện qua lời khẳng định bản ngã, hành động ghi dấu sự ngông cuồng. Giá trị của khiêm tốn nằm ở chỗ, giữa dòng đời tấp nập và xô bồ này, cái tâm tĩnh lặng, dung hòa, giản dị, không ganh đua sẽ giúp họ sống bình yên hơn mỗi ngày. Giá trị của khiêm tốn nằm ở chỗ, năng lực của bản thân không bao giờ chạm đến mức tột đỉnh, cái bình chứa lúc nào cũng chừa chỗ cho việc nạp thêm kiến thức, học hỏi, nỗ lực và cố gắng.
Tự ti
Sự tự ti hiện diện khắp nơi trong dòng đời hào nhoáng và luôn đầy rẫy những cạnh tranh này. Nó gần như một con người có một đôi chân khỏe khoắn, nhưng lại chẳng dám một lần tự tin đứng vững trên chúng và bước đi, rồi chạy. Cuộc sống cứ vất vưởng trong một khoảng không gian nhỏ bé do chính mình vẽ ra và tạo ranh giới. Hoàn toàn không có sự hiện diện của ánh sáng tự tin, cũng như đang giết chết dần những khả năng nảy sinh trong con người mình.
Đứng trước một vấn đề bất kì trong cuộc sống, đơn cử là những thách thức, khó khăn, người tự ti thường tự cắt lìa cơ hội cho bản thân được vượt chướng ngại vật, bối rối tìm phương hướng, nghiêm trọng hóa vấn đề để rồi thấy mình hèn kém, không năng lực, không trí tuệ. Với tâm thế này, người tự ti không có cơ hội để khiêm tốn, khi thành công dường như luôn là một khái niệm, giấc mơ xa vời vợi. Người tự ti thường sợ thất bại ngay cả khi chưa bắt đầu. Những bước chân bập bõm run sợ bước đi, mãi mãi chẳng thể nào đi vững vàng, và chạy, mà thành công thì luôn ở cuối con đường, sau bức tường mang tên tự ti, lặp đi lặp lại thông điệp “mình không làm được, mình không làm được đâu”.
=> Có thể chúng ta thua kém người khác ở khía cạnh này, nhưng sẽ có một điểm nhấn nào đó ta hơn người khác. Cuộc đời này vốn khắc nghiệt nhưng cũng rất công bằng.
“Khôn cũng chết, dại cũng chết, chỉ có người biết điều, biết mình, biết ta là sống”.
Cuộc đời vốn vô thường và đầy rẫy những ganh đua, hãy tự vẽ lên cuộc sống bình yên và thanh tịnh cho mình bằng một tâm hồn luôn hướng thiện, khiêm tốn, đẩy xa tâm lý tự ti, mặc cảm. Hãy để mỗi phút giây trong đời ta trôi qua thật ý nghĩa, khái niệm hối hận sẽ không phải một lần vướng bận viếng thăm!