Năm 2020 kết thúc với đại dịch COVID19 kinh hoàng gây ra cái chết cho gần 1,7 triệu người.

Nhưng chúng ta hãy cùng nhìn lại một lần nữa vấn đề này: Virus xuất phát từ Vũ Hán là nguyên nhân trực tiếp gây ra cái chết hay chỉ góp một phần nhỏ trên những người đã có rất nhiều bệnh lý trước đó và đã suy giảm hệ miễn dịch như lớn tuổi, đái tháo đường, bệnh thận mạn và nghiện thuốc lá …?

Những ngày cuối năm, chúng ta lại bàng hoàng tiếp khi hai người nghệ sĩ chết vì đột quị. Chúng ta có nhận ra điều gì ở đây không?

Nếu dịch Covid 19 cướp đi của chúng ta 1,7 triệu người thì căn bệnh tăng huyết áp gây đột quị, đột tử đang cướp đi của chúng ta 10 triệu người. Riêng bệnh đái tháo đường thì mỗi 20 giây có 1 người chết và một người bị cắt cụt chân vì nó.

Và bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp, béo phì đã trở thành đại dịch, một đại dịch không lây nhiễm nên chúng ta đã không chú ý đề phòng và không chú trọng đúng mức. Bạn biết không còn khoảng 50-63% người bệnh đái tháo đường chưa được chẩn đoán trong cộng đồng tại Việt Nam. Một con số chứng tỏ điều Trung vừa nói.

Những thập kỉ trước khi chẩn đoán bệnh tiểu đường (đái tháo đường), mức đường huyết đói là 200mg/dl thì nay đã hạ xuống chỉ còn 126mg/dl.

Và khi mức đường dao động từ 100-125mg/dl và HBA1C từ 5,7-6,4% đã được chẩn đoán tiền đái tháo đường.

Vậy tiền đái tháo đường có nên dùng thuốc sớm hay không?

Và tại sao phải dùng thuốc sớm?

Khi đọc tới đây, bạn nghĩ rằng mình có nên đi khám sức khoẻ tổng quát để tầm soát bệnh đái tháo đường?

—

Anh, tổng biên tập một tờ báo khá đình đám đến khám bệnh tổng quát. Kết quả huyết áp thường xuyên dao động khoảng 130/80 đến 160/90 mmHg, đường huyết 112 mg/dl, HbA1C là 6,3%, triglyceride là 4,5 mmol/l. BMI là 31.

Vấn đề của anh ấy là:

1. Tăng huyết áp giai đoạn 2 theo JNC 8.

2. Tiền đái tháo đường.

3. Tăng mỡ máu.

4. Béo phì độ 1.

Anh hơi ngỡ ngàng khi nghe Trung chẩn đoán tiền tiểu đường (tiền đái tháo đường). Đái tháo đường là đái tháo đường chứ sao lại tiền đái tháo đường.

Theo Tổ Chức Y Tế Thế Giới và các Hiệp Hội Bác sĩ chuyên ngành Đái Tháo Đường thì những người tiền đái tháo đường:

70% sẽ trở thành đái tháo đường thực sự nếu không được điều trị.

Tăng 2,5 lần nguy cơ tử vong tim mạch

Gia tăng 12-18% các tỉ lệ bệnh mới mắc như bệnh thần kinh, bệnh thận và bệnh võng mạc.

Và khi được chẩn đoán là ĐTĐ thì có tới 50% bệnh nhân đã có biến chứng mạch máu.

Thế nên điểm cắt để chẩn đoán ngày càng thấp để bắt buộc chúng ta phải hành động.

Quay trở lại bệnh nhân của Trung, anh ấy “sợ” phải uống thuốc. Đó là tâm lý chung của người Việt sợ mang bệnh, sợ uống thuốc và sợ đến gặp bác sĩ.

Họ thích dùng thuốc đông y, gia truyền … Trung đã thấy rất nhiều trường hợp đau lòng phải đoạn chi, chạy thận trên những người dùng thuốc đông y.

Đến bây giờ HƯỚNG DẪN ĐIỀU TRỊ BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG CỦA BỘ Y TẾ CHƯA CÓ KHUYẾN CÁO DÙNG THUỐC ĐÔNG Y, bởi thế mọi người CẦN CẢNH GIÁC DÙNG BỞI CÓ THỂ TIỀN MẤT TẬT MANG. Và khi được điều trị phải CHÚ Ý BÁC SĨ CÓ ĐƯỢC CẤP CHỨNG CHỈ HÀNH NGHỀ CHUYÊN KHOA NỘI TIẾT để chữa bệnh ĐÁI THÁO ĐƯỜNG HAY KHÔNG?

Trung nói với anh ấy rằng: Tất cả các bệnh lý nội khoa chung, đặc biệt bệnh về rối loạn chuyển hoá như đái tháo đường, tăng lipid máu, béo phì … phác đồ điều trị hay câu đầu tiên của bác sĩ là THAY ĐỔI LỐI SỐNG.

Một lối sống tích cực lành mạnh phải bắt đầu NGAY HÔM NAY.

1. Vận động thể lực thường xuyên, thay vì đi thang máy hãy đi thang bộ, thay vì ngồi suốt giờ hành chánh, mỗi 45-60 phút hãy đứng lên thể dục nhẹ khoảng 10-15 phút.

Hoạt động thể lực trung bình phải 150-300 phút/ tuần.

2. Chế độ ăn cực kỳ quan trọng.

Chế độ ăn là phần khó tư vấn nhất, bởi không có một chế độ ăn chuẩn nào có thể áp dụng cho tất cả. Ăn là một văn hoá, ăn tuỳ thuộc vào từng cá thể.

Chế độ ăn Địa Trung Hải được các chuyên gia khuyến cáo nhiều cho các bệnh nội khoa. Các bạn có thể tham khảo thêm.

NHƯNG PHẢI THỰC SỰ BỎ RƯỢU BIA VÀ THUỐC LÁ.

Thuốc lá không còn được xem là yếu tố nguy cơ nữa mà đã xác định đó là nguyên nhân chính gây ra các bệnh xơ vữa mạch máu, bệnh phổi tắc nghẽn và ung thư phổi.

…

3. Dùng thuốc:

Có thể một số bệnh nhân, đường huyết và huyết áp được kiểm soát tốt với hai chế độ: ăn kiêng và vận động ở trên, phần lớn còn lại phải dùng thuốc.

Nếu chúng ta chọn chế độ điều trị không dùng thuốc thì phải kiểm tra thường xuyên và gần hơn để đánh giá kết quả, và nếu cần thì dùng thuốc.

Các chuyên gia nhận định rằng Khi khởi trị tiền đái tháo đường sớm sẽ tạo kí ức chuyển hoá tốt. Vấn đề này vẫn còn bàn luận nhưng với góc độ của Trung, Trung vẫn khuyên dùng thuốc sớm.

Bởi cuộc đời có những sớm mai nắng đâu ngờ … huyết áp đột ngột tăng cao, mạch máu đột ngột vỡ … và chúng ta đột ngột quỵ xuống … Những dự định chưa kịp hoàn thành, những lời thương lời cảm ơn xin lỗi chưa kịp nói, những lần ôm chặt chưa kịp ôm …. Tất cả hoá hư vô!

Không lo lắng cho ngày mai nhưng phải chuẩn bị ngay hôm nay để không hối tiếc.

Mua bảo hiểm y tế, thăm khám tại bệnh viện là cách chuẩn bị cho tương lai.

Từ 40 tuổi trở lên nên khám sức khoẻ định kỳ hằng năm dù đang trong tình trạng ổn để phát hiện sớm các bệnh lý có thể can thiệp được.

Bác sĩ Nguyễn Bảo Trung

Khoa Nội tiết – Bệnh Viện Đa Khoa Bưu Điện.